free ST travel महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (एसटी) डिजिटल युगात पदार्पण करत प्रवाशांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण बदल आणि सुविधांची घोषणा केली आहे. विशेषतः डिजिटल पेमेंट सिस्टमच्या अंमलबजावणीमुळे प्रवाशांच्या दैनंदिन प्रवासात मोठी सुधारणा होणार आहे.
एसटी महामंडळाचे व्यवस्थापकीय संचालक यांनी सांगितले की, “11 डिसेंबर 2023 पासून सुरू झालेल्या डिजिटल पेमेंट व्यवस्थेमुळे प्रवाशांना तिकीट खरेदीसाठी रोख रक्कम बाळगण्याची गरज भासणार नाही. फोन पे, गुगल पे आणि यूपीआय यांसारख्या डिजिटल पेमेंट पद्धतींचा वापर करून प्रवासी सहज आणि सुरक्षितपणे तिकीट खरेदी करू शकतील.”
नवीन व्यवस्थेअंतर्गत, प्रत्येक एसटी बसमध्ये QR कोड लावण्यात येणार आहे. प्रवाशांना केवळ आपल्या मोबाईलमधून हा कोड स्कॅन करून तिकिटाचे पैसे भरता येतील. ही सुविधा विशेषतः महत्त्वाची ठरणार आहे कारण एसटी महामंडळाने नुकतीच 14.95% भाडेवाढ जाहीर केली असून, नवीन दर 11, 16, 23, 28, 27 रुपये असे विचित्र आकड्यांमध्ये निश्चित केले आहेत.
महामंडळाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, “नवीन भाडे दरांमुळे प्रवाशांना सुट्टे पैसे देण्याची समस्या निर्माण झाली होती. मात्र डिजिटल पेमेंट सिस्टममुळे ही समस्या पूर्णपणे सुटणार आहे. यामुळे न केवळ प्रवाशांचा वेळ वाचेल तर कंडक्टर आणि प्रवासी यांच्यातील वाद देखील कमी होतील.”
एसटी महामंडळाने समाजातील विविध घटकांसाठी विशेष सवलतींची घोषणा केली आहे. महिला प्रवाशांना 50% सवलत देण्यात येत आहे, तर 75 वर्षांवरील ज्येष्ठ नागरिकांना पूर्णपणे मोफत प्रवासाची सुविधा देण्यात आली आहे. 65 ते 74 वर्षे वयोगटातील ज्येष्ठ नागरिकांना 50% सवलत मिळत आहे.
स्वातंत्र्यसैनिक आणि विविध पुरस्कारप्राप्त व्यक्तींसाठी देखील विशेष योजना जाहीर करण्यात आल्या आहेत. स्वातंत्र्यसैनिक आणि त्यांच्या एका सोबत्याला वर्षभर मोफत प्रवासाची सुविधा देण्यात आली आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर समाज भूषण पुरस्कार विजेते, आदिवासी पुरस्कार प्राप्त व्यक्ती आणि लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे पुरस्कार विजेत्यांना देखील त्यांच्या सोबत्यासह वर्षभर मोफत प्रवासाची सुविधा देण्यात आली आहे.
विद्यार्थी आणि रुग्णांसाठी देखील विशेष सवलती देण्यात आल्या आहेत. ग्रामीण भागातील 5वी ते 12वीच्या विद्यार्थ्यांना पूर्णपणे मोफत प्रवास करता येईल. डायलिसिस आणि हिमोफिलिया रुग्णांना देखील मोफत प्रवासाची सुविधा देण्यात आली आहे. विशेष म्हणजे विद्यार्थ्यांच्या जेवणाच्या डब्यांची वाहतूक देखील मोफत करण्यात येणार आहे.
एसटी महामंडळाचे एक विभागीय व्यवस्थापक म्हणाले, “आमचे प्रमुख उद्दिष्ट हे प्रवाशांना सुरक्षित आणि आरामदायी प्रवास उपलब्ध करून देणे आहे. यासाठी आम्ही विविध प्रकारच्या बस सेवा सुरू केल्या आहेत. साधी बस, निम आराम बस आणि आराम बस अशा तीन प्रकारच्या सेवा प्रवाशांना उपलब्ध आहेत. प्रवासी आपल्या गरजेनुसार आणि बजेटनुसार योग्य तो बस प्रकार निवडू शकतात.”
अपंग व्यक्तींसाठी देखील विशेष सवलती देण्यात आल्या आहेत. अपंग गुणवंत कामगार पुरस्कार विजेते आणि त्यांच्या सोबत्याला एसटीच्या सर्व प्रकारच्या बसेसमध्ये 100% सवलत देण्यात येत आहे.
एसटी महामंडळाच्या या नवीन उपक्रमांमुळे महाराष्ट्रातील सर्वसामान्य नागरिकांचा प्रवास अधिक सुलभ आणि सोयीस्कर होणार आहे. डिजिटल पेमेंट सिस्टम, विविध सवलती आणि सुविधांमुळे एसटी खऱ्या अर्थाने जनतेची सेवक बनली आहे. महाराष्ट्राच्या दूरदर्शी विकासात एसटी महामंडळाचे योगदान अनन्यसाधारण आहे आणि भविष्यात देखील ते अशाच प्रकारे जनतेची सेवा करत राहील, असा विश्वास व्यक्त करण्यात येत आहे.