soybean market महाराष्ट्रातील विविध बाजार समित्यांमधील सोयाबीन व्यापाराचा ताजा आढावा घेताना एक महत्त्वाचे चित्र समोर येत आहे. विशेषतः यंदाच्या हंगामात सोयाबीनच्या दरात लक्षणीय चढउतार दिसून येत असून, शेतकऱ्यांसाठी हे बाजारभाव जाणून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरत आहे.
प्रमुख बाजारपेठांमधील स्थिती:
नाशिक बाजार समितीमध्ये दोन प्रकारच्या सोयाबीनची आवक नोंदवली गेली. सामान्य प्रतीच्या सोयाबीनची ९९ क्विंटल आवक असून, त्याचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,९८० प्रति क्विंटल नोंदवला गेला. तर पांढऱ्या सोयाबीनची १८५ क्विंटल आवक असून, त्याचा सर्वसाधारण दर रुपये ४,०३१ प्रति क्विंटल राहिला. विशेष म्हणजे पांढऱ्या सोयाबीनला अधिक मागणी असल्याचे दिसून येते.
परभणी बाजार समितीत लोकल आणि पिवळ्या सोयाबीनची एकूण २१८ क्विंटल आवक नोंदवली गेली. येथे लोकल सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,९५० तर पिवळ्या सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,९२५ प्रति क्विंटल राहिला. दोन्ही प्रकारच्या सोयाबीनमध्ये फारसा दरातील फरक दिसून आला नाही.
सोलापूर बाजार समितीत सर्वाधिक आवक ३६७ क्विंटल नोंदवली गेली. येथे सामान्य प्रतीच्या सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,९७५ तर लोकल सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ४,०२० प्रति क्विंटल राहिला. लोकल प्रतीच्या सोयाबीनला किंचित अधिक भाव मिळाला.
वर्धा येथे पिवळ्या सोयाबीनची मोठी आवक २,४३६ क्विंटल नोंदवली गेली. मात्र येथील सर्वसाधारण दर रुपये ३,७३८ प्रति क्विंटल राहिला, जो इतर बाजारपेठांच्या तुलनेत कमी आहे. मोठ्या आवकीचा परिणाम दरावर झाल्याचे दिसून येते.
वाशिम बाजार समितीत सर्वाधिक ४,२६० क्विंटल आवक नोंदवली गेली. येथे सामान्य आणि पिवळ्या दोन्ही प्रतींचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,९०० प्रति क्विंटल समान राहिला. मोठी आवक असूनही दर स्थिर राहिल्याचे दिसून आले.
यवतमाळ येथे पिवळ्या सोयाबीनची ३,०६९ क्विंटल आवक नोंदवली गेली. येथील सर्वसाधारण दर रुपये ३,९१६ प्रति क्विंटल राहिला. विशेष म्हणजे येथे जास्तीत जास्त दर रुपये ४,१०४ पर्यंत गेला.
धुळे येथे हायब्रीड सोयाबीनची केवळ ६ क्विंटल आवक नोंदवली गेली. मात्र दर चांगला असून सर्वसाधारण दर रुपये ३,८९० प्रति क्विंटल राहिला.
हिंगोली येथे लोकल आणि पिवळ्या सोयाबीनची एकूण ९१५ क्विंटल आवक नोंदवली गेली. येथे लोकल सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,८३५ तर पिवळ्या सोयाबीनचा सर्वसाधारण दर रुपये ३,८५० प्रति क्विंटल राहिला.
जळगाव येथे लोकल सोयाबीनची १०५ क्विंटल आवक नोंदवली गेली असून सर्वसाधारण दर रुपये ३,८०० प्रति क्विंटल राहिला.
जालना येथे पिवळ्या सोयाबीनची १,८०९ क्विंटल आवक नोंदवली गेली. येथील सर्वसाधारण दर रुपये ३,९२५ प्रति क्विंटल राहिला. विशेष म्हणजे येथे जास्तीत जास्त दर रुपये ४,२८३ पर्यंत गेला, जो सर्व बाजारपेठांमध्ये सर्वाधिक आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:
१. सर्वसाधारणपणे सोयाबीनचे दर रुपये ३,७०० ते ४,१०० प्रति क्विंटल दरम्यान आहेत. २. पांढऱ्या आणि पिवळ्या सोयाबीनला तुलनेने चांगला भाव मिळत आहे. ३. मोठ्या आवकीचा परिणाम काही ठिकाणी दरावर झाला आहे. ४. जालना येथे सर्वाधिक जास्तीत जास्त दर नोंदवला गेला. ५. प्रत्येक बाजार समितीत दरात किंचित फरक दिसून येत आहे.
शेतकऱ्यांनी विक्रीसाठी कोणती बाजारपेठ निवडावी याचा निर्णय घेताना वाहतूक खर्च आणि मिळणारा दर यांचा एकत्रित विचार करावा. तसेच सोयाबीनची प्रत उत्तम असेल तर अधिक दर मिळण्याची शक्यता आहे. बाजारभावाचा नियमित आढावा घेऊन विक्रीचा निर्णय घेणे शेतकऱ्यांच्या हिताचे ठरेल.