Gharkul scheme भारतातील प्रत्येक नागरिकाला स्वतःचे घर असावे या उद्देशाने केंद्र सरकारने 2015 मध्ये प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY) सुरू केली. या महत्त्वाकांक्षी योजनेने आजपर्यंत लाखो भारतीय कुटुंबांना स्वतःच्या घराचे स्वप्न साकार करण्यास मदत केली आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, पात्रता निकष, अर्ज प्रक्रिया आणि लाभार्थी यादी तपासण्याची पद्धत समजून घेऊया.
प्रधानमंत्री आवास योजना दोन प्रमुख विभागांमध्ये विभागली गेली आहे – PMAY-शहरी आणि PMAY-ग्रामीण. शहरी भागातील गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी PMAY-शहरी तर ग्रामीण भागातील गरजू कुटुंबांसाठी PMAY-ग्रामीण योजना कार्यरत आहे. या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना घरबांधणी किंवा खरेदीसाठी आर्थिक मदत, व्याज अनुदान आणि विविध सवलती दिल्या जातात.
पात्रता:
- कुटुंब प्रमुखाच्या पत्नीसह कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याच्या नावावर देशात कोठेही पक्के घर नसावे.
- EWS श्रेणीसाठी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 3 लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे.
- LIG श्रेणीसाठी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 3 ते 6 लाख रुपयांदरम्यान असावे.
- MIG-I श्रेणीसाठी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 6 ते 12 लाख रुपयांदरम्यान असावे.
- MIG-II श्रेणीसाठी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 12 ते 18 लाख रुपयांदरम्यान असावे.
अर्ज प्रक्रिया:
- ऑनलाइन अर्ज:
- PMAY च्या अधिकृत वेबसाइटवर जा (pmaymis.gov.in)
- नवीन नोंदणीसाठी “रजिस्टर” वर क्लिक करा
- आवश्यक माहिती भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा
- अर्ज पूर्ण करून सबमिट करा
- ऑफलाइन अर्ज:
- नजीकच्या नगरपालिका/महानगरपालिका कार्यालयात जा
- PMAY अर्ज फॉर्म घ्या आणि भरा
- आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज सादर करा
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- रेशन कार्ड
- उत्पन्नाचा दाखला
- बँक खात्याचे विवरण
- जागेचे कागदपत्र (लागू असल्यास)
- फोटो आयडी पुरावा
- रहिवासी पुरावा
लाभार्थी यादी तपासण्याची प्रक्रिया:
- वेबसाइटवर प्रवेश:
- pmaymis.gov.in वर जा
- “बेनिफिशरी स्टेटस” वर क्लिक करा
- माहिती भरणे:
- राज्य निवडा
- जिल्हा निवडा
- शहर/गाव निवडा
- श्रेणी निवडा (EWS/LIG/MIG)
- शोध निकष:
- आधार क्रमांक किंवा
- अर्ज क्रमांक किंवा
- मोबाइल नंबर द्वारे शोधा
योजनेचे फायदे:
- आर्थिक मदत:
- EWS श्रेणीसाठी 2.5 लाख रुपये
- LIG श्रेणीसाठी व्याज अनुदान
- MIG श्रेणींसाठी व्याज सबसिडी
- कमी व्याजदर:
- सवलतीच्या दरात गृहकर्ज
- दीर्घकालीन परतफेडीचा कालावधी
- इतर सवलती:
- GST माफी
- रजिस्ट्रेशन शुल्कात सूट
- विमा सवलती
महत्त्वाच्या टिपा:
- अर्ज करताना सर्व माहिती अचूक भरा
- आवश्यक कागदपत्रे योग्य फॉरमॅटमध्ये अपलोड करा
- अर्जाची स्थिती नियमित तपासत रहा
- शंका असल्यास हेल्पलाइनवर संपर्क साधा
- योजनेच्या नियम व अटींचे पालन करा
प्रधानमंत्री आवास योजना ही केवळ गृहनिर्माण योजना नसून, ती लाखो भारतीयांच्या घराच्या स्वप्नांना पंख देणारी योजना आहे. या योजनेमुळे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना स्वतःचे घर खरेदी करणे किंवा बांधणे शक्य झाले आहे. योग्य माहिती, कागदपत्रे आणि प्रक्रियेचे पालन करून, पात्र नागरिक या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. सरकारच्या या महत्त्वाकांक्षी योजनेमुळे 2025 पर्यंत “सर्वांसाठी घरे” हे स्वप्न साकार होण्यास मदत होईल.