Date of 19th installment केंद्र सरकारने अनेक महत्त्वपूर्ण योजना राबवल्या आहेत, त्यापैकी एक म्हणजे प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, नवीन अपडेट्स आणि महत्त्वाची वैशिष्ट्ये जाणून घेणार आहोत.
योजनेची पार्श्वभूमी आणि उद्दिष्टे
1 डिसेंबर 2018 रोजी सुरू झालेली ही योजना भारतीय शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वाचे पाऊल ठरली आहे. या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक मदत देऊन त्यांचे जीवनमान उंचावणे आणि शेती क्षेत्रात गुंतवणूक वाढवणे.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
आर्थिक सहाय्य
- प्रति वर्ष 6,000 रुपये
- तीन समान हप्त्यांमध्ये वितरण (प्रत्येकी 2,000 रुपये)
- थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा
पात्रता
- सर्व प्रकारच्या शेतजमिनीच्या मालकांसाठी खुली
- जमीन क्षेत्राची मर्यादा नाही
- कुटुंबातील एकापेक्षा जास्त सदस्य पात्र असू शकतात (स्वतंत्र जमीन मालकी असल्यास)
पती-पत्नी दोघांनाही लाभ
योजनेचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे एकाच कुटुंबातील पती-पत्नी दोघेही या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. मात्र यासाठी खालील अटींची पूर्तता आवश्यक आहे:
- दोघांच्याही नावे स्वतंत्र शेतजमीन असावी
- जमिनीची नोंद 7/12 उताऱ्यावर स्पष्टपणे असावी
- दोघांचेही स्वतंत्र बँक खाते असणे आवश्यक
उदाहरणार्थ, एका कुटुंबाकडे 5 एकर जमीन असल्यास आणि त्यापैकी 2.5 एकर पतीच्या नावे व 2.5 एकर पत्नीच्या नावे असल्यास, दोघेही स्वतंत्रपणे योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
19वा हप्ता आणि भविष्यातील योजना
योजनेचा 18वा हप्ता 5 ऑक्टोबर 2024 रोजी वितरित करण्यात आला. 19व्या हप्त्याबाबत महत्त्वाची माहिती:
- अपेक्षित वितरण तारीख: 21 फेब्रुवारी 2025
- रक्कम: 2,000 रुपये प्रति लाभार्थी
- वितरण पद्धत: DBT (Direct Benefit Transfer)
अपात्र व्यक्ती
योजनेपासून वगळलेल्या व्यक्तींची यादी:
- घटनात्मक पदांवरील व्यक्ती
- आजी-माजी लोकप्रतिनिधी
- सरकारी कर्मचारी
- आयकर भरणाऱ्या व्यक्ती
- व्यावसायिक (डॉक्टर, इंजिनिअर, वकील, इ.)
नोंदणी प्रक्रिया
शेतकऱ्यांना खालील तीन पर्यायांद्वारे नोंदणी करता येते:
- गाव कामगार तलाठी कार्यालय
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे जमा करणे
- विनामूल्य नोंदणी
- कॉमन सर्विस सेंटर (CSC)
- सुलभ प्रक्रिया
- नाममात्र शुल्क
- PM Kisan पोर्टल (pmkisan.gov.in)
- ऑनलाइन नोंदणी
- माहिती अपडेट करण्याची सुविधा
आवश्यक कागदपत्रे
नोंदणीसाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक:
- आधार कार्ड
- 7/12 उतारा
- बँक पासबुक
- मोबाईल नंबर
- पॅन कार्ड (ऐच्छिक)
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना ही भारतीय शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान ठरली आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक मदत मिळत असून, त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होत आहे. पती-पत्नी दोघांनाही स्वतंत्रपणे लाभ घेता येणे हे या योजनेचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे. 19व्या हप्त्याच्या वितरणाची तारीख जवळ येत असताना, शेतकऱ्यांनी आपली कागदपत्रे अद्ययावत ठेवावीत आणि योजनेचा पूर्ण लाभ घ्यावा.