get free ration राज्यातील रेशन कार्डधारकांसाठी सरकारने एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. केंद्र सरकारच्या मोफत धान्य योजनेसोबतच आता राज्य सरकारकडून होळीच्या सणानिमित्त राशन कार्डधारक महिलांना मोफत साड्यांचे वाटप करण्यात येणार आहे. गेल्या वर्षी सुद्धा अशाच प्रकारची योजना राबविण्यात आली होती, मात्र यंदा होळीच्या सणासाठी विशेष भेट म्हणून ही योजना पुन्हा सुरू करण्यात येत आहे.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
राज्य शासनाकडून अंतर्गत योजनेत स्वस्त धान्य घेणाऱ्या कुटुंबातील महिलांना साडी वाटप करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. या योजनेअंतर्गत राज्य यंत्रमाग महामंडळाला प्रति साडी ३५५ रुपये देण्यात येणार आहेत. स्थानिक स्तरावर पुरवठा विभागामार्फत स्वस्त धान्य दुकानातून या साड्यांचे वाटप करण्यात येईल.
पुरवठा विभागाकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, होळीच्या सणादरम्यान नियमित धान्य वाटपासोबतच या साड्यांचे वाटप करण्यात येणार आहे. विशेष म्हणजे या साड्या उन्हाळ्यातील होळीच्या सणाला अनुरूप अशा प्रकारच्या असतील, ज्यामुळे महिलांना उन्हाळ्यात आरामदायक वाटेल.
गतवर्षीच्या अनुभवातून धडा
गेल्या वर्षी मार्च महिन्यात सुद्धा अशाच प्रकारे साड्यांचे वाटप करण्यात आले होते. मात्र त्यावेळी अनेक ठिकाणी वाटप केलेल्या साड्या फाटक्या आणि कमी दर्जाच्या असल्याच्या तक्रारी समोर आल्या होत्या. अनेक महिलांनी साड्यांच्या दर्जाबाबत नाराजी व्यक्त केली होती.
यावेळी मात्र अशा चुका होऊ नयेत यासाठी सरकारने विशेष काळजी घेतली आहे. साड्यांचा दर्जा तपासण्यासाठी विशेष समिती नेमण्यात आली आहे. तसेच नागरिकांना साड्या स्वीकारताना त्या तपासून घेण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. दुकानावरच साड्या तपासून घ्याव्यात अशी सूचना पुरवठा विभागाकडून करण्यात आली आहे.
लाभार्थींसाठी महत्त्वाची माहिती
ही योजना अंत्योदय अन्न योजना (AAY) आणि प्राधान्य कुटुंब (PHH) या दोन्ही श्रेणीतील राशन कार्डधारकांसाठी लागू राहणार आहे. प्रत्येक पात्र कुटुंबातील एका महिला सदस्याला एक साडी मिळणार आहे. ही साडी मिळविण्यासाठी राशन कार्ड, आधार कार्ड किंवा इतर ओळखपत्र सोबत आणावे लागेल.
साड्यांचे वाटप रेशन दुकानांमधूनच होणार असल्याने, लाभार्थींनी त्यांच्या नियमित रेशन घेण्याच्या तारखेलाच येणे सोयीचे ठरेल. योजनेबाबत अधिक माहिती मिळवण्यासाठी आपल्या जवळच्या रेशन दुकानात संपर्क साधू शकता किंवा पुरवठा विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटवर भेट देऊ शकता.
योजनेचा उद्देश
सरकारच्या या निर्णयामागे अनेक उद्देश हेतू आहेत. एकीकडे होळीसारख्या महत्त्वाच्या सणानिमित्त गरीब कुटुंबातील महिलांना आनंद देण्याचा प्रयत्न आहे, तर दुसरीकडे स्थानिक यंत्रमाग उद्योगाला चालना देण्याचाही हेतू आहे. राज्य यंत्रमाग महामंडळाकडून खरेदी केलेल्या या साड्यांमुळे स्थानिक विणकरांना रोजगार मिळण्यास मदत होणार आहे.
पुरवठा मंत्र्यांनी या योजनेबाबत बोलताना सांगितले की, “आमचे सरकार नेहमीच गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांच्या कल्याणासाठी काम करीत आहे. होळीच्या सणानिमित्त महिलांना मोफत साड्या देण्याचा निर्णय हा त्याचाच एक भाग आहे. यामुळे एकीकडे महिलांना आनंद मिळेल, तर दुसरीकडे स्थानिक हातमाग आणि यंत्रमाग उद्योगाला प्रोत्साहन मिळेल.”
इतर कल्याणकारी योजना
साड्यांच्या वाटपासोबतच सरकार इतरही अनेक कल्याणकारी योजना राबवत आहे. केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री गरीब कल्याण अन्न योजनेअंतर्गत (PMGKAY) पात्र कुटुंबांना मोफत धान्य पुरवठा करण्यात येत आहे. याशिवाय राज्य सरकारकडून दहावी पास विद्यार्थ्यांसाठी विशेष प्रोत्साहन योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत दहावी पास विद्यार्थ्यांना ३० हजार रुपयांची थेट आर्थिक मदत देण्यात येणार आहे.
तसेच आधार कार्ड अपडेट करण्याचे आवाहनही सरकारकडून करण्यात आले आहे. आधार कार्ड अपडेट न केल्यास विविध सरकारी योजनांचे लाभ मिळणे बंद होऊ शकते. त्यामुळे सर्व नागरिकांनी आपले आधार कार्ड वेळेत अपडेट करावे असे आवाहन करण्यात आले आहे.
लोकांचा प्रतिसाद
या निर्णयाला लोकांकडून मिश्र प्रतिसाद मिळत आहे. अनेक लाभार्थी महिला या निर्णयाचे स्वागत करत आहेत. मुंबईतील रहिवाशी सुनीताबाई म्हणाल्या, “होळीच्या सणासाठी नवीन साडी मिळणार असल्याचे ऐकून खूप आनंद झाला. गेल्या वर्षी साड्यांचा दर्जा चांगला नव्हता, पण यंदा जर चांगल्या दर्जाच्या साड्या मिळाल्या तर ते खरंच छान होईल.”
दुसरीकडे, काही सामाजिक कार्यकर्ते आणि विरोधी पक्षांचे नेते या योजनेवर टीका करत आहेत. त्यांचे म्हणणे आहे की, निवडणुकीच्या तोंडावर अशा योजना राबवल्या जात आहेत. त्यापेक्षा सरकारने महिलांसाठी स्थायी रोजगार निर्मितीवर भर द्यावा. तसेच गेल्या वर्षीच्या अनुभवावरून धडा घेऊन यंदा तरी चांगल्या दर्जाच्या साड्यांचे वाटप व्हावे अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
सरकारचा हा निर्णय निश्चितच स्वागतार्ह आहे. मात्र त्याची अंमलबजावणी योग्य पद्धतीने झाली पाहिजे. साड्यांचा दर्जा चांगला असणे, वाटप पारदर्शक पद्धतीने होणे आणि खरोखरच गरजू लोकांपर्यंत या साड्या पोहोचणे महत्त्वाचे आहे. तसेच लाभार्थींनी सुद्धा साड्या घेताना त्या तपासून घ्याव्यात आणि कोणत्याही त्रुटी आढळल्यास संबंधित अधिकाऱ्यांना त्याबाबत तक्रार करावी.
या योजनेमुळे होळीच्या सणाला राज्यातील लाखो महिलांना आनंद मिळणार आहे. साड्यांचे वाटप लवकरच सुरू होईल, त्यामुळे पात्र लाभार्थींनी आपल्या जवळच्या रेशन दुकानात संपर्क साधावा आणि या योजनेचा लाभ घ्यावा.
टीप: या लेखात दिलेली माहिती सरकारी अधिसूचनेवर आधारित असून, अधिक तपशीलासाठी पुरवठा विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्यावी किंवा स्थानिक रेशन दुकानात संपर्क साधावा.