पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती 6.50 रुपयांनी कमी, आजपासून नवीन दर लागू Petrol and diesel prices

Petrol and diesel prices भारतामध्ये पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमतीत सातत्याने होणारे चढ-उतार हा सर्वसामान्य नागरिकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण मुद्दा बनला आहे. इंधनाच्या किंमतींचा थेट परिणाम लोकांच्या दैनंदिन जीवनावर, त्यांच्या खर्चावर आणि कुटुंबाच्या अर्थव्यवस्थेवर होतो.

५ मार्च २०२५ पासून पेट्रोल आणि डीझेलचे नवे दर लागू करण्यात आले आहेत, ज्यामुळे सर्वसामान्य जनतेला काही प्रमाणात दिलासा मिळणार आहे. या लेखामध्ये आम्ही तुम्हाला पेट्रोल-डीझेलच्या किंमतीतील घट, नवे दर आणि त्याचा समाज व अर्थव्यवस्थेवर होणारे परिणाम याबद्दल सविस्तर माहिती देणार आहोत.

पेट्रोल आणि डीझेलच्या नव्या किंमती लागू

५ मार्च २०२५ रोजी पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमतीत मोठा बदल करण्यात आला आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत कच्च्या तेलाच्या किंमतीत घट झाल्यामुळे, देशभरातील तेल कंपन्यांनी नवे दर जाहीर केले आहेत. विविध शहरांमध्ये लागू करण्यात आलेले नवे दर खालीलप्रमाणे आहेत:

पेट्रोल-डीझेलच्या किंमतीत घट होण्याची कारणे

आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत कच्च्या तेलाच्या किंमती अलीकडे $७१-$७५ प्रति बॅरल दरम्यान स्थिर राहिल्या आहेत, ज्यामध्ये किंचित घट नोंदवली गेली आहे. याचा परिणाम म्हणून पेट्रोल-डीझेलच्या किंमतीत बदल करण्यात आला आहे. देशांतर्गत बाजारपेठेत मागणी आणि पुरवठा यांच्यात समतोल राखण्यासाठी सरकारने पेट्रोलियम उत्पादनांवरील करात कोणताही मोठा बदल केलेला नाही. याशिवाय, केंद्रीय अर्थसंकल्पानंतरही सरकार इंधनाच्या दरात स्थिरता आणण्याचा प्रयत्न करत आहे.

सध्याच्या स्थितीवर विशेषज्ञांचे मत

अर्थतज्ज्ञ आणि इंधन क्षेत्रातील तज्ज्ञांच्या मते, सध्याच्या घटीचा परिणाम अल्पकालीन असू शकतो. डॉ. सुनील शर्मा, एक प्रख्यात अर्थतज्ज्ञ, म्हणतात, “हवामान बदल, जागतिक भू-राजकीय तणाव आणि उत्पादनाच्या धोरणात बदल यांमुळे आंतरराष्ट्रीय तेल किंमतींवर दीर्घकालीन प्रभाव पडू शकतो. सध्याची घट ग्राहकांना तात्पुरता दिलासा देईल, परंतु सरकारने दीर्घकालीन उपाय शोधणे आवश्यक आहे.”

तेल आणि नैसर्गिक वायू महामंडळाचे (ONGC) माजी अध्यक्ष रमेश खन्ना यांच्या मते, “पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमतीतील कोणताही बदल हा केवळ आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील बदलांवरच नव्हे, तर सरकारच्या कर धोरणांवर देखील अवलंबून असतो. वस्तू आणि सेवा कर (GST) अंतर्गत इंधनाचा समावेश केल्यास देशभरात एकसमान किंमती आणण्यास मदत होईल.”

महत्त्वपूर्ण शहरांमधील नवीन दर

राज्य सरकारांनी लावलेल्या करांच्या आधारे, विविध शहरांमध्ये पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमतीत बदल दिसून आला आहे. काही प्रमुख शहरांतील नवीन दर खालीलप्रमाणे आहेत:

इंधन दर आणि ग्राहकांवर त्याचा प्रभाव

पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमतीत होणाऱ्या बदलांचा थेट परिणाम सर्वसामान्य नागरिकांच्या खिशावर होतो. इंधनाचे दर कमी झाल्याने, वाहतूक खर्च कमी होतो, ज्यामुळे वस्तू आणि सेवांच्या किंमतीतही घट होण्याची शक्यता असते. मात्र, हे परिणाम दिसण्यास बराच कालावधी लागू शकतो.

मुंबईतील एक टॅक्सी चालक, राजेश पाटील सांगतात, “इंधनाच्या किंमतीत ही घट आमच्यासाठी चांगली बातमी आहे. आम्हाला रोज किमान २०-२५ लीटर इंधन लागते, आणि प्रत्येक रुपयाची बचत आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे. परंतु, टॅक्सी भाड्यात तात्काळ कपात होण्याची शक्यता कमी आहे.”

सर्वसामान्य गृहिणींसाठीही इंधनाच्या किंमतीत घट ही स्वागतार्ह बातमी आहे. पुण्यातील एक गृहिणी, सुनीता जोशी, म्हणतात, “भाजीपाला, धान्य आणि दूध यांसारख्या दैनंदिन गरजेच्या वस्तूंच्या किंमतीवर परिणाम होण्यासाठी वाहतूक खर्च कमी व्हायला हवा. आशा आहे की, पुढील काही आठवड्यांत या वस्तूंच्या किंमतीतही घट होईल.”

उद्योगांवर परिणाम

इंधनाच्या किंमतीत घट झाल्याने अनेक उद्योगांना, विशेषत: जिथे वाहतूक खर्च महत्त्वाचा घटक आहे, तिथे फायदा होऊ शकतो. लॉजिस्टिक्स आणि ई-कॉमर्स कंपन्यांना वाहतूक खर्चात बचत होण्याची शक्यता आहे. ई-कॉमर्स क्षेत्रातील एक विश्लेषक, अनिल मेहता, म्हणतात, “इंधनाच्या किंमतीत ५-१० टक्के घट झाल्यास, त्याचा परिणाम म्हणून वाहतूक खर्चात २-३ टक्के कपात होऊ शकते. हा फायदा ग्राहकांपर्यंत पोहोचवणे शक्य होईल.”

तज्ज्ञांच्या मते, इंधनाच्या किंमतीतील हा बदल अल्पकालीन असू शकतो, आणि आंतरराष्ट्रीय तेल बाजारातील उतार-चढावांनुसार पुढील महिन्यांत पुन्हा बदल होण्याची शक्यता आहे. सरकारने दीर्घकालीन स्थिरता आणण्यासाठी अधिक व्यापक धोरण आखणे आवश्यक आहे.

ऊर्जा संशोधन संस्थेच्या अहवालानुसार, “अपारंपारिक ऊर्जा स्त्रोतांवर अधिक भर देणे, जैविक इंधनाचा वापर वाढवणे आणि सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था सुधारणे यासारख्या उपायांमुळे भारताची इंधनावरील अवलंबून कमी होऊ शकते.”

ग्राहकांसाठी विशेष सूचना

वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये आणि शहरांमध्ये पेट्रोल आणि डीझेलच्या किंमती स्थानिक करांनुसार निर्धारित केल्या जातात हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. वर दिलेल्या किंमती ५ मार्च २०२५ पासून लागू आहेत, आणि पुढील काही दिवसांत त्यात बदल होऊ शकतो. तेल कंपन्या दररोज सकाळी नवे दर जाहीर करतात, त्यामुळे ग्राहकांनी अद्ययावत माहितीसाठी नियमितपणे किंमतींची तपासणी करणे आवश्यक आहे.

सरकारच्या या निर्णयामुळे सर्वसामान्य जनतेला काही प्रमाणात दिलासा मिळेल, तरीही भविष्यात आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील परिस्थितीनुसार इंधनाच्या किंमतीत पुन्हा बदल होण्याची शक्यता आहे.

इंधनाच्या किंमतीतील बदल हा केवळ आर्थिक नव्हे, तर सामाजिक आणि राजकीय मुद्दा देखील आहे. अर्थव्यवस्थेच्या वाढीसाठी वाजवी आणि स्थिर इंधन किंमती आवश्यक आहेत. भारत सरकारने स्वच्छ ऊर्जेवर अधिक भर देण्याचे धोरण स्वीकारले आहे, ज्यामुळे दीर्घकालीन जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी होण्यास मदत होईल. तोपर्यंत, इंधन किंमतीतील कोणत्याही घटीचे स्वागत करणेच योग्य ठरेल.