prices of soybeans and cotton थंडीच्या हंगामात कृषी बाजारपेठांमध्ये विविध पिकांच्या दरांमध्ये चढउतार दिसून येत आहे. विशेषतः बाजरीच्या बाजारात सकारात्मक वातावरण असून, इतर पिकांच्या बाजारात मात्र दबाव कायम आहे. सद्यस्थितीत शेतकरी आणि व्यापाऱ्यांसमोर अनेक आव्हाने उभी आहेत.
बाजरीच्या बाजारात स्थिरता थंडीच्या मोसमात बाजरीला मिळणारी वाढती मागणी आणि स्थिर आवक यांच्या संतुलनामुळे बाजरीच्या भावात सुधारणा झाली आहे. सध्या बाजारात बाजरीला प्रति क्विंटल २,५०० ते २,८०० रुपयांपर्यंत दर मिळत आहे.
यंदाच्या खरीप हंगामात बाजरीचे उत्पादन अधिक होण्याचा अंदाज असला तरी, मागणी आणि पुरवठ्यातील समतोल राखला गेल्याने भाव स्थिर राहिले आहेत. विशेष म्हणजे पुढील रब्बी हंगामातील आवक सुरू होईपर्यंत या भावांमध्ये मोठी घसरण होण्याची शक्यता कमी आहे.
सोयाबीन बाजारातील चिंताजनक स्थिती सोयाबीन बाजारात मात्र गंभीर स्थिती निर्माण झाली आहे. सध्या सोयाबीनचे दर प्रति क्विंटल ३,७०० ते ४,००० रुपयांच्या दरम्यान स्थिरावले आहेत.
देशांतर्गत बाजारात सोयाबीनचा पुरवठा मुबलक असून, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील मंदीचा थेट परिणाम स्थानिक बाजारावर झाला आहे. या परिस्थितीत सरकारने सोयाबीन खरेदी थांबवल्याने बाजारातील दबाव आणखी वाढला आहे. बाजार विश्लेषक आणि तज्ज्ञांच्या मते, येत्या काळात सोयाबीनच्या भावावरील दबाव कायम राहण्याची शक्यता आहे.
कापूस बाजारातील नरमाई कापूस बाजारात देखील नकारात्मक चिन्हे दिसत आहेत. कॉटन कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (सीसीआय) च्या खरेदीत येणाऱ्या अडचणी आणि बाजारातील सातत्यपूर्ण आवक यांचा परिणाम म्हणून कापसाच्या भावात प्रति क्विंटल १०० रुपयांची घट नोंदवली गेली आहे. वर्तमान परिस्थितीत कापसाचे सरासरी भाव ६,८०० ते ७,२०० रुपयांदरम्यान आहेत. विशेष चिंतेची बाब म्हणजे कापसाच्या दैनिक आवकेचा स्तर सुमारे सव्वा लाख गाठींपर्यंत पोहोचला आहे, ज्यामुळे भविष्यात भावात आणखी घसरण होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
लसूण बाजारातील उलथापालथ लसूण बाजारात सध्या मिश्र चित्र पाहायला मिळत आहे. एकूणच आवक कमी असली तरी, विविध भागांमध्ये भावांमध्ये मोठी तफावत दिसून येत आहे. नवीन हंगामातील मालाच्या आवकेमुळे लसूणाच्या भावात २,००० ते ३,००० रुपयांची घट झाली आहे. सध्या लसूणाला प्रति क्विंटल ८,००० ते १०,००० रुपयांपर्यंत भाव मिळत आहे. मात्र येत्या काळात लसूणाची आवक वाढण्याची शक्यता असल्याने, भावांवर याचा विपरीत परिणाम होऊ शकतो.
कारली बाजारातील सकारात्मक चिन्हे भाजीपाला बाजारात कारलीने चांगली कामगिरी दाखवली आहे. सध्या कारलीला प्रति क्विंटल ३,००० ते ३,५०० रुपयांचा चांगला भाव मिळत आहे. कमी आवक आणि बाजारातील चांगली मागणी यांच्या संयुक्त परिणामामुळे कारलीचे दर आकर्षक पातळीवर पोहोचले आहेत. इतर भाजीपाल्यांच्या किंमतींची सद्यस्थिती देखील कारली उत्पादक शेतकऱ्यांना अनुकूल ठरली आहे.
बाजार आणि धोरणात्मक निर्णयांचा प्रभाव महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखाली शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले आहेत. या निर्णयांचा सकारात्मक परिणाम कृषी बाजारावर होण्याची अपेक्षा आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारातील अस्थिरता आणि स्थानिक पातळीवरील विविध आव्हाने यांचा एकत्रित परिणाम शेतमालाच्या किंमतींवर होत आहे.
एकंदरीत, यंदाच्या कृषी बाजारपेठेतील परिस्थिती सर्वसाधारणपणे समाधानकारक असली तरी, काही पिकांच्या बाबतीत शेतकऱ्यांना आव्हानांना सामोरे जावे लागत आहे. मागणी आणि पुरवठ्यातील समतोल हा सर्व पिकांच्या बाजारभावावर प्रभाव टाकणारा महत्त्वाचा घटक ठरला आहे. सरकारी धोरणे आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारातील उलाढालींचा परिणाम देखील स्थानिक बाजारपेठांवर होत असल्याचे स्पष्ट दिसून येत आहे.